DYSLEKSJA

Dysleksja rozwojowa to specyficzne trudności w nauce czytania i pisania. 
W dysleksji mogą wystąpić zaburzenia mowy, uwagi, koncentracji i pamięci. 
Z dysleksją powiązane są na ogół następujące pojęcia:

· dysleksja - specyficzne trudności w czytaniu

· dysortografia - specyficzne trudności w pisaniu, przejawiające się popełnianiem różnego typu błędów, w tym ortograficznych

· dysgrafia - zniekształcenia strony graficznej pisma, brzydkie, niekaligraficzne pismo

· dyskalkulia - specyficzne trudności w rozwiązywaniu najprostszych nawet zadań matematycznych, np. trudności w dodawaniu czy mnożeniu

Objawy trudności w nauce:

· w pisaniu
- trudności z utrzymaniem pisma w liniaturze zeszytu, trudności 
w przepisywaniu 
- mylenie liter o podobnym kształcie, trudności w pisaniu wyrazów ze zmiękczeniami 
- opuszczanie drobnych elementów liter, gubienie liter 
- błędy ortograficzne, zniekształcanie graficznej strony pisma, wolne tempo pisania 
- niewłaściwe stosowanie małych i wielkich liter, trudności w różnicowaniu wyrazów podobnie brzmiących (np. bułka - półka)

· w czytaniu
- wolne tempo, niepewne, "wymęczone", zamiana liter, opuszczanie liter 
- rozpoznawanie napisów po cechach przypadkowych 
- przestawianie liter w wyrazie, co zmienia jego sens, niechęć do czytania, zwłaszcza głośnego 
- trudności w dzieleniu dłuższych wyrazów na sylaby i syntezie sylab

· trudności występujące w nauce innych przedmiotów
- trudności w rysowaniu 
- trudności w nauce języków obcych 
- trudności w uczeniu się pamięciowym - tabliczka mnożenia, nauka wierszy, ciągi słowne 
- trudności w nauce geografii 
- trudności w nauce geometrii 
- trudności występujące na lekcjach wychowania fizycznego 
- nierównomierna koncentracja uwagi, wolne tempo pracy.

*     *     *

Z dysleksji nie można się wyleczyć, nie można z niej wyrosnąć.

Zostaje z człowiekem na całe życie. Można nauczyć się z nią sobie radzić.

*     *     *

DEKALOG DLA RODZICÓW DZIECI DYSLEKTYCZNYCH 
WG PROF. MARTY BOGDANOWICZ

NIE - "nie czyń bliźniemu, co Tobie niemiłe".

· Nie traktuj dziecka jak chorego, kalekiego, niezdolnego, złego lub leniwego.

· Nie karz, nie wyśmiewaj w nadziei, że zmobilizujesz je to do pracy.

· Nie łudź się, że dziecko "samo z tego wyrośnie", "weźmie się w garść", "przysiądzie fałdów" lub, że ktoś je z tego "wyleczy".

· Nie spodziewaj się, że kłopoty dziecka pozbawionego specjalistycznej pomocy ograniczą się do czytania i pisania i skończą się w młodszych klasach szkoły podstawowej.

· Nie ograniczaj dziecku zajęć pozalekcyjnych, aby miało więcej czasu na naukę, ale i nie zwalniaj go z systematycznych ćwiczeń.

TAK - "strzeżonego Pan Bóg strzeże".

· Staraj się zrozumieć swoje dziecko, jego potrzeby, możliwości i ograniczenia.

· Spróbuj jak najwcześniej zaobserwować trudności dziecka: na czym polegają i co jest ich przyczyną. Skonsultuj się ze specjalistą (psychologiem, pedagogiem, logopedą).

· Aby jak najwcześniej pomóc dziecku: zaobserwuj w codziennej pracy z dzieckiem, co najskuteczniej mu pomaga, korzystaj z odpowiedniej literatury i fachowej pomocy nauczyciela - terapeuty (w formie terapii indywidualnej i grupowej), bądź w stałym kontakcie z nauczycielem i pedagogiem szkolnym.

· Bądź życzliwym, pogodnym, cierpliwym przewodnikiem i towarzyszem swego dziecka w jego kłopotach szkolnych.

· Chwal i nagradzaj dziecko nie tyle za efekty jego pracy, ile za włożony w nią wysiłek. Spraw, aby praca z dzieckiem była przyjemna dla was obojga.

*     *     *

RODZICU, PAMIĘTAJ!

· Kochaj, ale wymagaj. Okazuj dziecku swoje uczucia.

· Przekazuj dziecku pozytywne informacje o nim (pochodzące od ciebie i osób trzecich).

· Dostrzegaj wszystkie osiągnięcia dziecka, nawet bardzo drobne.

· Doceniaj nawet niedokończone dzieło dziecka.

· Zanim skrytykujesz, pozwól dziecku wyjaśnić.

· Zachowaj umiar w udzielaniu pomocy przy odrabianiu lekcji.

· Przerzuć na dziecko odpowiedzialność za jego naukę.

· Pozwól dziecku podejmować decyzje o dodatkowych zajęciach i innych sprawach.

· Pozwól dziecku wybrać kierunek rozwoju i wspieraj je w tym.

· Pozwól dziecku poczuć jego sukces. Pokaż dziecku korzyści płynące ze spróbowania swoich sił w nowej dziedzinie - i nie naciskaj dłużej.

· Okazuj dziecku swoją wiarę w jego sukces. Stawiaj poprzeczki na miarę własnych ambicji.

· Zaufaj dziecku i okazuj mu to zaufanie.

· Naucz się rozmawiać z dzieckiem. Naucz się słuchać dziecka.

· Rozmawiaj z dzieckiem wtedy, gdy panujesz nad swoimi emocjami.

· Nie obarczaj dziecka poczuciem winy. Wyszukuj pozytywy w każdej sytuacji.

· Okazuj zainteresowanie zamiast kontrolować.

· Nie mów "nigdy", "wszystko" i "zawsze".

Z dysleksją w szkole:

· prace pisemne mają być oceniane tylko ze względu na treść, błędy ortograficzne nie powinny powodować obniżenia oceny;

· błędy ortograficzne powinny być zaznaczone i opisane (bez obniżania oceny), tak by uczeń uświadomił sobie, jakie błędy najczęściej popełnia.

· nieobniżanie ocen z powodu brzydkiego charakteru pisma, umożliwienie pisania sprawdzianów drukowanymi literami lub na komputerze;

· zwolnienie z czytania na głos przy klasie, jeśli uczeń słabo czyta;

· przy nauce wierszy na pamięć zadawanie np. dwóch zamiast czterech zwrotek, jeśli uczeń wolno się uczy;

Uczeń z dysleksją na sprawdzianie:

· ma prawo do pisania zadań egzaminacyjnych w osobnym pomieszczeniu;

· ma prawo do wydłużonego czasu pisania sprawdzianu o 50% (czas przeznaczony na jednorazowe głośne odczytanie, na początku sprawdzianu, instrukcji, tekstu wstępnego oraz poleceń nie będzie wliczany do czasu rozwiązywania zadań).

Uczeń dyslektyczny oraz jego rodzice lub prawni opiekunowie powinni sami zdecydować, czy zechcą skorzystać z proponowanych udogodnień, a decyzję w formie pisemnej przekazać dyrekcji szkoły, do której uczęszcza uczeń, do 15 października roku szkolnego, w którym przeprowadza się sprawdzian.